Heb jij als leider al oneindig veel keer gezegd “neem eerst de nodige tijd voor veiligheid ” en heb je daarbij soms het gevoel dat wat je zegt "het ene oor in gaat en het andere weer uit"? Overkomt het je tijdens je rondgangen op de werkvloer dat je spijtig genoeg moet vaststellen dat een medewerker zonder of met verkeerde PBM’s werkt, of een medewerker die onbewust een veiligheidsregel niet naleeft, of een LSR (life saving rule) met de voeten treedt?
In deze blog zoomen we in op ervaringsleren en hoe je het kan gebruiken om onder andere veiligheidheidsdenken en samenwerking te boosten op de werkvloer. Praktische vaardigheden zoals leiding geven, sterk samenwerken als team, oplossingsgericht denken, nieuwe medewerkers begeleiden, feedback geven aan elkaar, omgaan met conflicten, veiligheidsdenken …. je leert dit niet in de klas of uit een boekje. Je leert dit vooral in de praktijk, door te doen én te reflecteren uit je ervaringen.
Met ervaringsgericht leren geef je ruimte aan je medewerkers om te leren en te experimenteren in een veilige leercontext!
Bewust tijd nemen voor veiligheid, je omgeving screenen alvorens je begint aan een nieuwe activiteit of bij een plotse verandering een time-out inroepen om je eigen veiligheid en deze van je omgeving te checken zijn essentiële vaardigheden op de werkvloer. STOP – DENK – HANDEL VEILIG lijkt een vanzelfsprekend iets, maar het is een specifieke vaardigheid die je leert in de praktijk en vooral door te reflecteren uit je ervaringen. Zo is dat ook bij sterk samenwerken, open communicatie en feedback geven. Dit leer je vooral door samen dingen te doen, te beleven en daarop te reflecteren. Deze vaardigheden kunnen verder ontwikkeld worden door ervaringsgericht leren aan de hand van eenvoudige opdrachten of spelvormen.
Het kunnen spelletjes of opdrachten zijn, maar de essentie is dat er nadien gereflecteerd en geleerd wordt!
Ervaringsleren is een leermethode die de nadruk legt op praktijkgerichte ervaringen en reflectie op die ervaringen om dieper begrip en behoud van nieuwe kennis, vaardigheden en gedrag te bevorderen. De combinatie van ervaring en reflectie vormt het ervaringsleren. Met ervaringsleren breng je processen op gang die zich ook afspelen op de werkvloer: overleg, irritatie, initiatief nemen, frustratie, succes, plezier, conflicten,… alles komt aan bod wat er zich afspeelt tussen medewerkers, teams, ploegen en afdelingen. Veiligheid en sterk samenwerken kan perfect geïntegreerd worden in ervaringsleren en we verduidelijken dit graag met een voorbeeld.
Ervaringsleren start met doen. Het kunnen spelletjes of opdrachten zijn. De groep of meerdere groepen krijgen bijvoorbeeld 20 min tijd om een huis te bouwen met het materiaal voorzien in een grote doos, waaronder touwen, karton, kaarten enz. De begeleider legt de spel- en veiligheidsregels uit. De begeleider observeert en legt het spel stil wanneer de spelregels worden overtreden. Als de tijd om is bekijkt de groep samen het resultaat. De begeleider faciliteert vervolgens een reflectiemoment over de ervaring en maakt linken met de werkcontext.
Deelnemers ervaren de opdrachten en spelvormen als plezierig. Ze worden zowel mentaal als fysisch uitgedaagd”
De opdrachten hebben een fun-gehalte en medewerkers ervaren deze als prettig om te doen. Ervaringsleren wordt ondersteund door een aanzienlijke hoeveelheid onderzoek. Studies hebben aangetoond dat ervaringsleren effectiever is dan traditioneel klassikaal leren (zowel fysiek als online) in het bevorderen van kennisverwerving, behoud en overdracht. Bij ervaringsleren wordt informatie en vaardigheden langer onthouden omdat er gebruik wordt gemaakt van meerdere zintuigen (hoofd, hart en handen). Ervaringsleren is een heuse energiebooster en kan zowel indoor als in de buitenlucht of natuur doorgaan. Activiteiten waarbij je beweegt hebben ook nog eens een positief effect op de mentale en fysieke gezondheid.
Ervaringsleren kan vanaf 8 deelnemers tot +1000 medewerkers
Ervaringsgericht leren kan op kleine of grote schaal georganiseerd worden gaande van 8 deelnemers tot +1000 medewerkers, en kan geïntegreerd worden in workshops, teamoverleg, personeelsevents of een veiligheidsdag voor gans het personeel. De opdrachten zijn vrij eenvoudig te organiseren en kunnen snel uitgelegd worden. Voor het reflectiemoment speelt de ervaring van de begeleider een grote rol. Een niet-oordelende en open vraagstelling is nodig. De ideale grootte van een team is 10 à 12 medewerkers en 1 ervaren facilitator. Bij personeelsevents of veiligheidsdagen worden meerdere teams naast elkaar gezet die onafhankelijk van elkaar hun opdracht afwerken. Interne medewerkers worden dan opgeleid in de opdrachten, spelvormen en in het begeleiden van het reflectie- en leermoment.
In slechts 1 uur tijd kan je al de 4 fasen van ervaringsleren doorlopen
De groep krijgt een opdracht van ongeveer 1 uur waarbij de 4 fasen van ervaringsleren worden doorlopen. De eerste stap is experimenteren en het uitvoeren van de opdracht. In een tweede stap wordt gereflecteerd over het resultaat van de opdracht. In een derde stap gebeurt de verdieping en wordt het geleerde verbonden met nieuwe of reeds gekende inzichten. De facilitator kan een extra leermodel, tip of handvat toevoegen die op dat moment een meerwaarde kan beteken voor de persoonlijke groei of ontwikkeling van het team. Stel dat feedback ervaren wordt als lastig, dan kan er bijvoorbeeld een handig feedbackmodel aangereikt worden die de deelnemers dan bij een volgende opdracht verder kunnen inoefenen. In de vierde stap passen de deelnemers het geleerde toe in nieuwe opdrachten of hun werkcontext.
Om het leren duurzaam te verankeren wordt er gewerkt met meerdere opdrachten waarbij het geleerde in de eerste opdracht onmiddellijk kan toegepast worden in volgende opdrachten. De opdrachten kunnen aangevuld worden met cirkelgesprekken, peer-coaching, intervisiemomenten om het geleerde duurzaam te verankeren.
Tijdens de reflectie komen de diepere vragen aan bod die naar de essentie gaan van veiligheid en samenwerken!
Een zeer cruciaal leermoment is stap 2 waarbij de deelnemers reflecteren zowel over het proces als het resultaat na elke opdracht. Door de juiste vraagstelling ontstaat er een bewustwordingsproces waarbij persoonlijk gedrag en de dynamieken in de groep onder de loep worden genomen door de facilitator. Er worden dan vragen gesteld zoals “Wat ging goed? Wat kon beter? Wat was de impact van de tijdsdruk? Werd veiligheid besproken voor of tijdens de opdracht? Werd een time-out ingeroepen door de groep? Werden alle spelregels nageleefd? Welke afspraken werden er gemaakt over veiligheid? Werd er feedback gegeven aan elkaar? Om snel te contrasten te zien tussen de deelnemers kan de facilitator ook vragen om scores te geven over het proces en het resultaat.
Meer weten?
Ben je op zoek naar een versterkende aanpak om het veiligheidsdenken, samenwerking, (zelf) leiderschap en andere cultuuraspecten op de werkvloer te stimuleren, neem dan gerust verblijvend contact op voor meer informatie via info@boostfactor.be of 0468 10 36 27.
Link naar een testimonial van Mitsubishi Tielt en hoe ervaringsgericht leren werd geïntegreerd in hun veiligheidsdag voor alle 450 medewerkers.
Meer weten over de voordelen van ervaringsgericht leren, lees dan volgende blog over de kracht van ervaringsgericht leren